UF ELSASSERDITSCH WENN ’ S BELIABT !
D’ Zitt ìsch do ! 
Zitt ìsch do fìr Elsasserditsch schriwa, denn wenn Elsasserditsch nur mundlig blibt, sterbt dia Sproch üs mìt’m dr letschta Person wu sa redt… S’ geht a so fìr 1 Sproch jeder Tàg uf dr Walt, heißt’s… So wit sìnn mr no nìt, àwwer s’kummt gànz schnall : d’letschta Umfrog ìwer d’Sitüation vu unsra regionàla Sproch zeigt’s ….
A Sproch wu labt ìsch a Sproch wu ma seht un wu ma lehra kàt.
ZItt ìsch do fìr àss ma Elsasserditsch ìn dr Schüal lehra kàt. Friahjer hàt ma Elsasserditsch glehrt, dheim, mìt dr Müater, da Eltra, da Großeltra, uf dr Stroß… s’ìsch d’ „Müatersproch“ gsìì. Dàs ìsch umma fìr d’meischta Kìnder ìm Elsàss. Sa känna nìmm ìn dr Fàmìlia d’ Sprochlehra : d’Eltra reda sa schu meischtens nìmm, sa reda Frànzesch odder àndra Sprocha. D’ Stroß redt àui meischtens Frànzesch odder àndra Sprocha.
Jetz wu d’Fàmìlia d’Sproch nìmm ìwergìbt, brüchamr d’Schüal, fìr àss d’ Kìnder Elsasserditsch lehra känna… lehra reda, lasa, schriwa…
Bis letschtens, hàt dr Zweisprachiga Unterrìcht ìm Elsàss nur Hochditsch à’gsah… un s’ìsch logisch : d’Schüal bekemmert sìch um d’Stàndard Sproch, bi uns : Hochditsch. Àls ein vu da erschta Teilnahmer vum Kàmpf fìr da Unterrìcht, bìn ìch iverstànda gsìì mìt dara Üswàhl…
Ke Wunder : ànna 1989, àn minra erschta Versàmmlung mìt àlla Schüaldirakter vu Mìlhüsa àls Gmeinrotsmìtglied fìr d’regionàla Sproch veràntwortlig, hàn ìch gsait : “s’gìbt a gànz eifàch Mìttel fìr s’ Elsasserditscha z’ retta – àlla Maternelles gànz uf Elsasserditsch“… Ìch bìn üsgepfìffa wora, un dr Maire hàt sìch - enfin mìch - exküsiart fìr so n’a Frachheit… sallamols ìsch d’Zitt nìt do gsìi fìr a zweisprachiger Unterrìcht Elsasserditsch / Frànzesch…
Ma hàt gedankt villicht gìbt’s mìt dam Unterrìcht a Schwung fìr s’Elsassischa… s’ìsch leider nìt pàssiert… ìch hàn àui gedankt s’ìsch a Stufa, s’gìbt a Wag später fìr s’Elsasserditscha… ungfohr wia d’ „CEA“ a Stufa kàt sìì fìr a Region Elsàss…
Àwer jetz ìsch d’Zitt do fìr Elsasserditsch ìn dr Schüal… un s’ìsch drìngend !
Nàtirlig mian Elsasserditsch un Hochditsch beida ìhra Plàtz fìnda ìm Unterrìcht.
Beida sìnn glichwartig un glichwìchtig ! Wia kàt Elsasserditsch ìwerlawa ohna Hochditsch, sina Hochsprache, wu nìmm sott àls “Fremdsprache“, à’gsah sìì, àwwer àls a Teil vu dr regionàla Sproch ? Wia kàt Hochditsch allei galta àls regionàla Sproch vum Elsàss, allei unterrìchta ìn dr Schüal, hìt wu s bewiest ìsch : ohna d’Schüal stìrbt s’Elsasserditscha üs ?
Da Kriag zwischa dia wu nur Elsasserditsch wann, un dia wu nur Hochditsch wann soll jetz anda ,fìr àss a nèi Model fìr dr Unterrìcht vu dr regionàla Sproch ìm Elsàss erfunda wìrd .
- S Model vum àktüella zweisprachiga Unterrìcht mìt nur Hochditsch ìsch nìt gniagend : s’Elsasserditscha fahlt…
- A Model mìt Elsasserditsch ànstàtt Hochditsch hàt ke Sìnn : d’Sproch kàt nìt witterscht lawa ohna ìhra Standard, un d’Kìnder mian doch àui profitiera fìr Hochditsch z’lehra, d’Tìra vu dr gànza ditschsprachenda Walt…
- S Model vu ABCM ìsch schu vil vorà : gànz Elsasserditsch ìn dr Bubbitànz (mi Tràuim vu 1989) un Hochditsch wenn’s àn s Lasa un Schriwa geht… Doch solla d’ Kìnder nìt àui lehra Elsassisch lasa un schriwa ?… Sunscht wia geht’s witterscht ? Wia kàt unsra richa Literàtür uf Elsassisch witterscht lawa ? Wia kàt’s a nèia Literàtür uf Elsassisch gah ? Wia kàt d’Sproch witterscht lawa ìn dr Züakunft ?
D’güata Nochrìcht ìsch dàs 50% vu dana Litt wìnscha àss ‘s andlig a rìchtiga Sprochpolitik ìm Elsàss gìbt fìr d’Zweisprachigkeit… un 44 % wìnscha àss dr Unterstìtz dur d’Schüal geht.
Leider kummt Immer wìdder dia Frog : Elsasserditsch odder Hochditsch ?
Momentàn grìnda gwìssa Litt a Hiérarchie zwìscha da zwei Sita vu unsra regionàla Sproch : fìr gwìssa ìsch Hochditsch N°1, fìr àndra ìsch Elsasserditsch N°1…
Ìm Frànkrich gìbt’s a Glichwartigkeit Gsetz zwìscha Manner un Fràuai… Ìch verlàng a Glichwartigkeit Gsetz zwìscha Hochditsch un Elssaserditsch, mìt ‘m a Vorteil fìr s’schwächschta
Kìnd, dàs wu känntigt starwa : Elsasserditsch.
Hìtt wu d’Sitüation vum Elsasserditscha so schlacht ìsch, dank ìch àss d’Zitt do ìsch fìr à, ss mr Elsasserditsch ìn dr Schüal lehrt… drumm müaß mr ‘s schriwa känna - wàs gànz güat meglig ìsch mìt dr Graphie ORTHAL.
Fìr Elsasserditsch ìn dr Schüala lehra brücha mr :
- Lehrer : un fìr Lehrer üssbìlda, mian mr Elsasserditsch schriwa
Mr han wohrschints nìt genüa Fàchslitt wu d’ Sproch känna reda un unterrìchta, àwwer känna sa üssbìlda… un fìr Erwàchsena ìnra Sproch üssbìlda brücht ma d’ Schrìft : a Erwàchsener kàt schwar “nur dur ’s Ohr” rìchtig a Sproch lehra, ar brücht d’ Schrìft
- Schialer wu Elsasserditscha reda känna, àwwer àui lasa un schriwa. ◗