22-11-2022
GLOSSE AUF ELSÄSSISCH
«Me too»…
«Me Too» auf die Lage der Frauen im Iran übertragen. Schleierhaft, wie manche sich gegen den Schleier dort und für den Schleier hier aussprechen… Wo beginnt und wo endet die Unter- drückung der Frauen?
Me Too: Ìch àui tüen mìch isetza fìr d Fràuia ìn Iràn un fìr a Walt, wu d Fràui nìmm unterdruckt wìrd! «Zitter àss unsra Walt exischtiert, hàt der Mànn rucksìchtslos kummediart, … Jetz ìsch Schluss, denn mìt Gnuss fàssa mìr da Entschluss: D Mannerwalt ìsch verschwìndibuss»!
So heist ‘s ìm a Üszug vu der Luschtriga Witwa, a Herra n Owa » vum Tony Troxler vu 1962, a herranowischa Àpàssung vu der Lustige Witwe vum Franz Lehar (1905). Bemerka der sübtila herranowischa Unterschid zwischa luschtriga, uf Frànzeesch so ebbis wia délurée (villicht noch viel meh!) un luschtiga, uf Frànzeesch joyeuse…
Güat, d Moràl vu dam Herra n Owa ìsch doch gsì, àss d Mannerwalt nìt «verschwindibuss» gànga ìsch, wenn àui d Fràuia sìch empört han. Denn sa han d Manner gebrücht fìr manka Sàcha un bsunderscht fìr Kìnder z bikumma – wàs hìtta nìmm gànz der Fàll ìsch, mìt da nèia medizinischa Mìttel un Gsetzer ìm Frànkrich un àndra Lander.
Me too: Ìch àui demonschtriar mìt da Fràuia üs em Iràn, gega n a Regierung, wu n a Maidla umgebrocht hàt, wil si islàmischa Schleier nìt àlla sinna Hoor gedeckt hàt, gega n a Regierung, wu «république islamique» heist. Wia kàt denn s Wort république zammakumma mìt em religiösa Adjektiv islamique? Wia kàt ma ànamma, àss hìtzutàgs, ìn gwìssa Lander, a Reli-gion, wu d Fràuia unterdruckt, s Lànd dirigiart? ‘ s ìsch wohr, d jüdischa un d chrìschtliga Religiona han àui ìhra Sàch känna ìn dam Gebiet… ’s hàndelt sìch momentàn ìm Iràn um der ufgezwàngta islàmischa Schleier.
Àwer no nìt so làng har, ìn minra Grosmüater ìhra Zitt noch, sìn d Fràuia bi uns nìt üssa gànga ohna Hüat. (‘s ìsch ìwrigens ìm Feydeau si Chapeau de paille d’Italie, d Hàuiptfrog !) Ìn der kàtholischa Kìrch sìn d Fràuia vu da Manner getrennt gsì, gràd so wia ’s hìtt noch der Fàll ìsch un ìn da jüdischa un islàmischa Kìrcha. Trotzdam wìrd bi uns kè Fràui umgebrocht, wil ma ìhra Hoor seht, un bi uns müas kè Fràui der Schleier tràga, bi uns hàt jeda Fràui (fàscht) d glicha Rachta wia d Manner … drum me too: Ìch demonschtriar fìr d Fràuia ìm Iràn.
Wàs mìr komisch vorkummt, ìsch àss d glicha Fràuia, wu mìt mìr demonschtriara gega der Schleier ìm Iràn, fìr der Schleier ìm Frànkrich sìn: Jeda Fràui sèig frèi fìr sìch àlega wia sa wìll… Gwìss… Doch jedesmol, wu n ìch sona junga Fràui sehn ìn Mìlhüsa, gànz verschleiert, dank ìch àn minna Müeter (101 Johr àlt), wu ìhra gànza Lawa fìr d Rachta vu da Fràuia gwìdmet hàt: Wàhlracht, Bànkrachta, der glicha Lohn wia d Manner, Pìlla, Àbtriwung… àlles dur peinliger Kàmpf.
Un jetz tràga dia junga Fràuia a Kleid, wu üsdruckt, àss sa iverstànda sìn, àss «der Mànn rucksìchtslos kummediart», àss sìe ìhra Kärwer mian versteckla, fìr àss sìe jo kè Mànn ìn Versüachung dattigta fiara! ‘s sèig namlig bekànnt: D Manner sìn kè rìchtiga Menscha, sondern sona Àrt vu Tiarer, wu jeda Fràui vergwàltiga, wenn sa nur a pààr Hoor vun’ra sahn... D Religion dat’s verlànga, sàga d junga müsülmànischa Fràuia, wu n i drìwer redt mìt na... Güat, wenn sa meina, àss sa bessra Müsülmàna sìn, wenn sa unter’ma Tschador ìm Summer schwìtza, sogàr mìt lànga Handschick, nu jo! Àwer wia steht’s, wenn’s geht – ìmmer noch waga der Religion – ums Verlànga fìr nur Fràuia àls Dokter ìm Spitàl z‘ hà, um Hallal-Koscht ìn da Schüalakàntina usw.? Reda mìr nìt vu dam, wu unsra Lehrer erlawa, ìn der Schüal vu der frànzeescha Republik – ìmmer noch waga der Religion...
Me too fìr der Kàmpf vu da Fràuia un Manner ìm Iràn, wu fìr d Frèiheit kampfa, gega d Vormàcht vu der «Mannerwalt», gega jeda Regierung, Religion, Politik un Benamma (vu Manner un Fràuia), wu d Fràui unterdruckt!
Evelyne TROXLER