21-12-2019

Wiahnachta ìm Streik

S kummt wìdder nìt ge schneia dàs Johr àn Wiahnachta. S wìrd nìt numma kei Schnei gmalda, s warda aui numma wenig Zeg fàhra. Friejer ìsch ma ìm Schnei stecka blìewa, jetz stecka mr ìm Streik.

D Isabahner streika sitter àm 5. Dezamber gega d Rantareform vum Macron. Vìel Lokomotivchauffeur wann kei Streikpauisa màcha ewer Wiahnachta. Sìe màcha Druck mìt Volldàmpf, denn sìe wann witterscht frieh, mit 55 Johr, d Ranta nahma känna.

Unser junga Präsidant wìll Schluss màcha mìt em àlta Rantasystem un da 42 verschìedena Pensionkàssa. Kei Extrawurscht meh. Ar wìll a universell Punktasystem ifiahra wu schiens grachter ìsch. D Grundranta sott fir àlli no da Bitràg ìn d Versìcherungskàssa, wu dur s gànza Arwetslawa zàhlt wora sìn, üsgrachnet warda. Un nìmmi no nem Durschnìttslohn vu da beschta 25 Johra, im Privatsektor, oder vu da letschta sechs Monet, fir d Lehrer un d Funktionär.

Dr Macron hat a roti Linie ewerschrìtta : s Racht uff Ranta blibt zwàr bi 62 Johr, àwer d volli Ranta bekummt ma kenftig erscht mit 64. Wer friejer uffhert wìrd mìt ema Abzüeg bstroft. Wer länger schàfft bekummt a Bonus. D Litt lawa länger, sìe sotta àlso aui länger schàffa un so sorga dàss s Defizit vu dr Pensionkàssa nìt explodiert.

Vìel Litt han Àngst kenftig länger schàffa miessa fer a kleineri Pension. Dia Àngscht, nìmmi àstandig lawa känna mìt dr Ranta, hàt zu da Màssademonstrationa vu da Gwarkschàfta gfiart.

S ìsch het vergassa : ma hàt in Frànkrich làng erscht mìt 65 Racht uf Ranta kà. Dr Mitterrand hàt 1981 d Ranta mìt 60 gschankt. Vor àcht Johr isch s Rantaitrrìttsàlter uff 62 gstiega, un ab 2027 wìrd sie faktisch uff 64 stiega. Will s ìmmer meh Rantner gìtt un weniger wu ìn d Rantakàssa zàhla.

Dr Macron hàt sini Rantareform schu verwàssert um si durasetza. Mr wìsse’s : d Suppa wìrd nìt so heiss gassa, wia sie kocht wìrd. Üssnàhma wìrd s ìmmer ga. Fer d Polizei, d Pumpier, d Soldàta, unso witterscht. Zwei Schrìtt fersi, ei Schrìtt hìntersi. So wìrd bi da Reforma tànzt.

LEXIQUE

Streik : grève
Ranta : retraite
Druck màcha : faire pression
Schluss màcha : mettre fin
àstandig lawa känna : pouvoir vivre dignement
d Suppa wìrd nìt so heiss gassa, wia sie kocht wìrd : la soupe n’est aussi chaude quand on la mange que quand elle cuit

Adrien DENTZ vu Mìlhüsa